ویژگی‌های یک مترجم خوب چیست/مبانی ترجمه نمایشهای کمدی

به گزارش خبرگزاری مهر، سومین جایزه سراسری نمایشنامه نویسی کمدی خندستان، مجموعه گفتگوهایی را با اساتید برجسته عرصه نمایشنامه نویسی کشور ترتیب داده است که از جمله این گفتگوها، گفتگوی زنده اینستاگرامی معین الدین عشاقی با داریوش مودبیان است که با عنوان «نمایشنامه کمدی، ترجمه و تجربه» انجام شد.

نقش ترجمه آثار کمدی در پیشبرد روند فعالیت هنرمندان این عرصه که مودبیان در زمره آنها به شمار می‌رود، محور این گفتگو بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی درباره پیشینه تاریخی ترجمه آثار کمدی گفت: ابتدا باید تعریف درستی از مترجم داشته باشیم. باید بدانیم نمایشنامه کمدی گستره بسیار پهناوری دارد و در همه کشورهای جهان مطرح بوده است. در کشورهای شرقی کمدی همچنان می‌تواند یک تراژدی هم باشد چون برای انسان شرقی خط تمایز مشخصی بین این دو وجود ندارد. اما به گمان من دو دسته مترجم وجود دارند، یکی مترجم‌های سفارش گیرنده که هر متنی به آنها پیشنهاد می‌شود را به سرعت ترجمه می‌کنند و دیگری مترجم‌های گزیده کار؛ مترجم‌های گروه اول سهل انگارانه با متن برخورد می‌کنند ادعای همه چیزدانی دارند ولی مترجمان دسته دوم سختکوش، سختگیر و البته آرام هستند.

وی افزود: متون هم به دو دسته عام و خاص تقسیم می‌شوند. متون عام مانند متون روزنامه‌ای و متون ساده خبری که فراوان هستند، اما متون خاص که باید به دست گزیده کاران بیفتد شامل متون علمی، آموزشی و یا ادبی هنری هستند و ما در اینجا با ترجمه تخصصی روبرو هستیم.

این استاد برجسته نمایشنامه نویسی گفت: تئاتر و نمایشنامه در هر گونه‌ای که باشد جزو متون تخصصی هستند و باید به عنوان یک تخصص به ترجمه آنها نگاه کرد. این متون تخصصی تئاتر یک زبان مبدا دارند که زبان اصلی است و یک زبان مقصد که زبان مادری مترجم است.

وی ادامه داد: آشنایی تخصصی و عمیق نسبت به هر دو زبان برای مترجم لازم است و هنگامی که از تئاتر سخن می‌گوئیم مترجم باید به شکل تخصصی زبان تئاتر را هم بداند. در اینجا زبان کمدی هم به عنوان تخصصی مجزا مدنظر است. وقتی متن کمدی برای ترجمه انتخاب شده مترجم قصد تألیف مجددی را دارد و باید واژه به واژه را مورد دقت و بررسی قرار دهد.

مترجم مجموعه ۱۳ جلدی «طنزآوران جهان» با بیان اینکه تئاتر دارای یک پیشینه ادبی و نمایشی است و باید مترجم متون آن در زمینه تئاتر و زمان شخصیت نمایش نیز تخصص داشته باشد، افزود: در بسیاری از زبان‌ها سطوحی وجود دارد و هر نویسنده‌ای برای خود زبانی را انتخاب کرده که مترجم باید با آن آشنا باشد.

به گفته مودبیان، در زبان فارسی نباید برای ترجمه شتابزده عمل کرد چون این زبان دارای سطوح مختلفی است و مترجم باید خود فردی طناز و کمدین باشد که طنز را می‌شناسد و به چیزی برسد که در زبان مبدا مدنظر بوده است.

سابقه نهضت ترجمه در ایران به ۱۵۰ سال قبل بازمی گردد

وی با بیان اینکه نهضت ترجمه در ایران به ترجمه آثار نمایشی مولیر باز می‌گردد، گفت: میرزا حبیب اصفهانی حدود ۱۵۰ سال قبل آثار مولیر را به فارسی برمی گرداند. مولیر به زبان فرانسه و ترکی آشنا بوده و بسیاری از آثار او برای اولین بار از ترکی به زبان فارسی ترجمه می‌شود. همچنین وقتی مدرسه دارالفنون در تهران تأسیس می‌شود و آموزگاران این مدرسه که اغلب فرانسوی بودند نظام آموزشی فرانسوی را در این مدرسه آموزش می‌دادند، روی متون ادبی فرانسه کار می‌کردند و یک سالن تئاتر هم برای اجرای نمایش‌های کوتاه از مولیر داشتند. بنابراین تأسیس دارالفنون نخستین حرکت به سوی ترجمه بوده است که منجر به ترجمه رمان‌های مردم پسند می‌شود.

طنز ابزاری برای بیان انتقادات به نابسامانی هاست

نویسنده نمایشنامه «قرارداد با مرگ» درباره دلایل انتخاب برخی از متون برای ترجمه افزود: نخستین دلیل این است که جانمایه اثر مترجم را جذب کند. همچنین مترجم باید ببیند این متن چقدر در محیط پیرامون او تعمیم پیدا می‌کند. در کمدی لایه‌ای برای انتقال هست و مترجم هم حرفی برای گفتن دارد و به محیط اطرافش معترض است اما می‌خواهد با زبان طنز به آن بپردازد. پس متنی را انتخاب می‌کند که محتوای آن قابل تعمیم به محیط اطرافش باشد. گویی شخصیت‌های این متن در اطراف مترجم زندگی می‌کنند. پس مترجم از این متن تریبونی برای بیان اعتراضش می‌سازد.

مودبیان درباره آثاری که خود دست به ترجمه آنها زده است، اظهار داشت: این آثار که مورد انتخاب من بوده‌اند هر کدام نکات جدیدی را برای فضای امروز دارند. چون زبان کمدی به زبان کوچه و بازار نزدیک است. این سوالی است که بسیاری از جوانان از من می‌پرسند که به زبان محاوره ترجمه کنند یا زبان رسمی و کتابت؟ من می گویم بستگی دارد چه متن و چه نویسنده‌ای و چه هدفی مدنظر شما باشد. شما باید به جانمایه اثر وفادار باشید و اصالت آن را نگهدارید.

وی در پاسخ به اینکه مترجم خوب چه ویژگی‌هایی دارد، به برخی از مترجمان بزرگ نهضت ترجمه در ایران اشاره کرد و گفت: محمدعلی فروغی در زبان فرانسه یک ادیب است، چنانکه میرزاحبیب اصفهانی به فرانسه شعر می‌سراید و در نخستین کنگره اروپا شرکت می‌کند. از سوی دیگر میرزا حبیب زبان فارسی و دری را به خوبی می دانسته و برای نگاشتن نخستین دستور زبان فارسی مثال‌های فراوانی از گلستان، مثنوی معنوی و شاهنامه آورده است. آن هم در زمانی که این نسخه‌ها به سادگی به دست افراد نمی رسیده است. اما امروزه زیربنای ادبیات ما برای ترجمه در دسترس است و گنجینه‌ای به عنوان لغتنامه دهخدا داریم که بسیار کمک رسان است. پس مترجم باید مجموعه از واژگان را بشناسد.

مودبیان وجه دوم این ساختار را دستور زبان دانست و افزود: مترجم باید بداند واژه‌ها چگونه در کنار هم قرار می‌گیرند. باید انسان ظریف و نکته بینی باشد و واژه‌ها را با ظرافت و به دور از شتابزدگی در کنار هم قرار دهد. سپس این زمینه را گسترده کرده و به شرایط و محیط امروز تعمیم دهد.

کد خبر 5330774

منبع: مهر

کلیدواژه: نمایشنامه نویسی تئاتر ایران نمایشنامه نویس نمایشنامه ویروس کرونا بوشهر آمار کرونا هفته وحدت واکسن کرونا خطبه های نماز جمعه گرگان کرمانشاه شیوع کرونا شیراز ایلام عکس استانها زلزله برای ترجمه زبان فارسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۴۳۳۹۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری دوره آموزشی آشنایی با مبانی فکری اسلام ناب و انقلاب اسلامی

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، مهدی بادپا مدیرکل پشتیبانی فرهنگی واجتماعی وزارت علوم گفت: دومین دوره آموزشی «آرمان»، آشنایی با مبانی فکری اسلام ناب و انقلاب اسلامی براساس اندیشه حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای ویژه دختران فعال فرهنگی و تشکل های دانشجویی از ۱۵ تا ۲۱ اردیبهشت در مشهد مقدس برگزار می شود.

وی ادامه داد: در دیدار رمضانی سال‌های گذشته و نیز سال جاری مقام معظم رهبری با دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی، ایشان توجه و تاکید بر مبانی به ویژه مبانی اعتقادی و نیز مبانی انقلاب اسلامی را به دانشجویان سفار‌‌‌ش کردند.

بادپا تصریح کرد: با همکاری معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم  با همکاری موسسه انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دوره ای به نام آرمان طراحی شد. محتوای این دوره مبتنی بر فراهم آوردن شرایط ارتقای بینش مبنایی و سیاسی دانشجویان و افزایش آگاهی آن ها خواهد بود.

این دوره با حضور اساتید مطرح دانشگاهی و معارف انقلاب اسلامی به مدت یک هفته به صورت تخصصی و کارگاه محور برگزار و به سرفصل‌هایی چون طرحی از اندیشه و شخصیت رهبر انقلاب اسلامی، مبانی قرآنی انقلاب اسلامی، خط امام، الگوی سوم زن، آزادی و تعلیم و تربیت و الگوی مواجهه با بیانات روز رهبر انقلاب پرداخته خواهد شد.

انتهای پیام/